بررسی نقش میانجی¬¬گری عامل¬های حفاظتی فردی، خانوادگی و اجتماعی در رابطه بین طیف آزاردیدگی هیجانی

بررسی نقش میانجی­­گری عامل­های حفاظتی فردی، خانوادگی و اجتماعی در رابطه بین طیف آزاردیدگی هیجانی و اختلال‌های هیجانی-رفتاری

فهرست مطالب... صفحه

فصل اول: چارچوب پژوهش 

مقدمه. 2

بیان مسئله. 4

اهمیت و ضرورت پژوهش... 6

هدف پژوهش... 7

فرضیه پژوهش... 7

تعریف مفاهیم پژوهش... 7

فصل دوم: مروری بر ادبیات پژوهش 

مقدمه. 10

آزاردیدگی هیجانی و اختلال‌های هیجانی- رفتاری.. 10 

عوامل حفاظتی و اختلال‌های هیجانی-رفتاری.. 12

1. عامل‌های حفاظتی فردی و اختلال‌های هیجانی-رفتاری.. 13

2. عامل‌های حفاظتی خانوادگی و اختلال‌های هیجانی-رفتاری.. 28

3. عامل‌های حفاظتی اجتماعی و اختلال‌های هیجانی-رفتاری.. 31

جمع‌بندی پژوهش‌ها و ارایه مدلی برای پژوهش حاضر 41

فصل سوم: روش‌شناسی پژوهش 

روش پژوهش... 45

جامعه آماری.. 45

نمونه و روش نمونه‌گیری.. 45

ابزار پژوهش... 45

شیوه گردآوری داده‌ها 50

روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 51

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها 

توصیف داده‌ها 53

استنباط از داده‌ها 54

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری 

بحث و نتیجه‌گیری.. 66

محدودیت‌های پژوهش... 75

پیشنهادهای کاربردی.. 75

پیشنهادهای پژوهشی. 76

منابع. 77

پیوست.. 96

فهرست جداول.. صفحه

جدول 1-4. میانگین و انحراف معیار متغیرهای پیوسته پژوهش... 53

جدول 2-4. ماتریس همبستگی بین متغیرهای موجود در مدل پیشنهادی پژوهش... 54

جدول 3-4. محاسبه اثرات مستقیم و غیر مستقیم آزاردیدگی هیجانی بر اختلال‌های هیجانی و رفتاری.. 55

جدول 3-4 (ادامه). محاسبه اثرات مستقیم و غیر مستقیم آزاردیدگی هیجانی بر اختلال‌های هیجانی و رفتاری.. 56

جدول 4-4. بررسی شاخص‌های برازش مدل پژوهش در ارتباط بین آزاردیدگی هیجانی، عامل‌های حفاظتی فردی، اجتماعی و خانوادگی با اختلال‌های هیجانی و رفتاری   57

جدول 5-4. محاسبه اثرات مستقیم و غیر مستقیم آزاردیدگی هیجانی بر اختلال‌های هیجانی و رفتاری.. 58

جدول 6-4. بررسی شاخص‌های برازش مدل پژوهش در ارتباط بین آزاردیدگی هیجانی، عامل‌های حفاظتی فردی، اجتماعی و خانوادگی با اختلال‌های هیجانی و رفتاری   59

جدول 7-4. محاسبه اثرات مستقیم، غیر مستقیم و کل آزاردیدگی هیجانی، عوامل حفاظتی فردی، خانوادگی و اجتماعی بر اختلال‌های هیجانی و رفتاری   59

فهرست شکل‌ها صفحه

شکل 1-2. مدل پیشنهادی پژوهش در رابطه بین آزاردیدگی هیجانی، عامل‌های حفاظتی فردی، اجتماعی و خانوادگی با اختلال‌های هیجانی و رفتاری   43

شکل 1-4. مدل تأیید شده پژوهش در ارتباط با نحوه اثرگذاری عوامل حفاظتی فردی، اجتماعی و خانوادگی بر اختلال‌های هیجانی. 62

شکل 2-4، مدل تأیید شده پژوهش در ارتباط با نحوه اثرگذاری عوامل حفاظتی فردی، اجتماعی و خانوادگی بر اختلال‌های رفتاری.. 64

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسي نقش میانجی عوامل حفاظتی فردی، اجتماعی و خانوادگی در رابطه بین طیف آزاردیدگی هیجانی و اختلال‌های هیجانی-رفتاری نوجوانان بود. روش پژوهش همبستگی از نوع علّی-مدل‌یابی بود. جامعه پژوهش از 604 دانش‌آموز مقطع راهنمایی شهر جاجرم که در سال تحصیلی 91-1390 مشغول به تحصیل بودند، تشکیل شده بود که تمامی جامعه، مطالعه شدند. ابزارهاي پژوهش شامل پرسشنامه آزاردیدگی هیجانی، فرم خودگزارش‌دهی نوجوان آخن‌باخ، آزمون هوش وکسلر کودکان، پرسشنامه فرزندپروری، پرسشنامه حمایت اجتماعی کودک و نوجوان، مقیاس تاب‌آوری در برابر آسیب و پرسشنامه مذهبی بودن بود. برای تحلیل داده‌ها از روش‌های آماری ضریب همبستگی پیرسون و مدل‌یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتايج نشان داد که آزاردیدگی هیجانی رابطه مثبت با اختلال‌های هیجانی-رفتاری دارد (05/0p<)؛ همچنین عامل‌های حفاظتی فردی، اجتماعی و خانوادگی رابطه منفی با اختلال‌های هیجانی-رفتاری دارند (05/0p<). در بررسی نقش میانجی عوامل حفاظتی آشکار شد که عامل‌های حفاظتی مذهبی بودن، عزت نفس، خودتنظیمی، فرزندپروری مقتدرانه، عملکرد تحصیلی حمایت شده، مشارکت فعال و حمایت/سلامت خانواده به صورت مستقیم یا غیر مستقیم بر رابطه بین طیف آزاردیدگی هیجانی و اختلال‌های هیجانی-رفتاری اثر می‌گذارند. به طور کلي، يافته‌های پژوهش تأکید می‌کنند که وجود عامل‌های حفاظتی فردی، اجتماعی و خانوادگی باعث کاهش میزان اثر آزاردیدگی هیجانی بر اختلال‌های هیجانی-رفتاری نوجوانان می‌شوند.

Abstract

This study examined the mediating role of personal, familial and social protective factors in the relationship between  spectrum of emotional abuse and emotional-behavioral disorders among adolescences. Research method was correlational- structural equations modeling. The study population consisted of Jajarm secondary school students (263 boys and 341 girls) through 2011-2012 academic year. Several instruments were applied including, Emotional Abuse Questionnaire, Achenbach’s Youth Self-report scale, Wechsler Intelligence Scale for Children, Parenting Questionnaire, Social Support for Child and Adolescent, Resilience Scale for Truma, and Religiosity questionnaire. For statistical analyzing, Pearson correlation coefficient and regression and structural equations modeling were used. The results revealed that emotional abuse is positively correlated with emotional-behavioral disorders (p<0.05); personal, familial and social protective factors were negatively correlated with emotional-behavioral disorders (p<0.05). furthermore, it became clear that protective factors such as religiosity, self-esteem, self-regulation, authoritative parenting, supported academic function, actively participation and supportive/healthy  family, directly or indirectly, influence on the relationship between emotional abuse and emotional-behavioral disorders. The findings suggest that personal, familial and social  protective factors might reduce effects of emotional abuse on emotional-behavioral disorders in adolescents.