نظام حقوقی بین المللی حمایت از منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی و تعهدات دولت جمهوری اسلامی ای

نظام حقوقی بین المللی حمایت از منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی و تعهدات
دولت جمهوری اسلامی ایران

فهرست مطالب

عنوان .......................................................................................................صفحه

مقدمه. 1

1-بیان موضوع.. 4

2- سوالات اصلی و فرعی.. 6

3- فرضیه. 7

4- سابقه و پیشینه. 7

5- ضرورت پژوهش.... 8

6- روش تحقیق.. 9

7- اهداف... 10

8- نوآوری پژوهش.... 12

9- سازماندهی پژوهش.... 12

فصل اول: مفاهیم، مبانی، پیشینه. 14

گفتار اول- مفاهیم.. 16

مبحث اول - منابع ژنتیکی گیاهی.. 16

بند اول - معنای لغوی.. 17

بند دوم - معنای اصطلاحی.. 17

گفتار دوم - مبانی.. 19

گفتار سوم - پیشینه. 20

فصل دوم: تعهدات کنوانسیون منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی.. 23

گفتار اول : حفاظت، اکتشاف، جمع آوری، شناسایی، ارزیابی و مستند سازی منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی   26

مبحث اول: تهیه فهرست و ترغیب جمع آوری منابع ژنتیکی.. 27

مبحث دوم: حمایت از تلاش زارعین.. 29

مبحث سوم: حفاظت در رویشگاه  طبیعی 30

مبحث چهارم: حفاظت در خارج از رویشگاه طبیعی و توسعه آن.. 30

مبحث پنجم : پایش قوه نامیه-. 31

مبحث ششم : حداقل رساندن تهدیدها 32

گفتار دوم : استفاده پایدار از منابع ژنتیکی.. 34

مبحث اول - سیاست عادلانه کشاورزی.. 36

مبحث دوم :  تقویت تحقیقات... 37

مبحث سوم : تلاش برای اصلاح نباتات با مشارکت کشاورزان.. 39

مبحث چهارم : توسعه بنیان ژنتیکی گیاهان.. 40

مبحث پنجم : استفاده گسترده از گیاهان زراعی بومی و شیوه های به نژادی.. 41

گفتار سوم : همکاری بین المللی و کمک به کشورهای در حال توسعه. 43

مبحث اول : نظام مندی همکاریهای بین المللی.. 45

مبحث دوم : کمک های تکنیکی.. 46

فصل سوم: شناسایی حقوق کشاورزان و نظام چند جانبه دسترسی و تسهیم منافع.. 48

گفتار اول - شناسایی حقوق کشاورزان.. 49

مبحث اول - الزامات و بایسته های حقوق کشاورزان.. 49

مبحث دوم : اقدامات اساسی و مولفه های این حقوق.. 51

گفتار دوم : نظام چند جانبی دسترسی و تسهیم منافع. 53

مبحث اول : حیطه شمول نظام چند جانبه. 54

مبحث دوم : شرایط دسترسی آسان به منابع ژنتیکی گیاهی.. 55

مبحث سوم :  تسهیم منافع در نظام چندجانبه. 59

مبحث چهارم : تبادل اطلاعات و تعبیه در نظام جهانی اطلاعات مربوط به منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و
 کشاورزی.. 60

مبحث پنجم : دسترسی به فناوری و شرایط انتقال آن.. 61

مبحث ششم: مشارکت همه جانبه با رعایت وضعیت خاص کشورهای در حال توسعه. 62

مبحث هفتم : تسهیم منافع مالی و دیگر منافع تجاری سازی.. 63

گفتارسوم :  ایران و اهمیت حمایت از منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی.. 65

مبحث اول : ایران قبل از الحاق به معاهده بین المللی ذخایر ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی.. 66

مبحث دوم : ایران بعد از الحاق به معاهده بین المللی ذخایر منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی.. 71

بند اول :  سازوکارهای حقوقی حمایت از منابع ژنتیک گیاهی.. 73

بند دوم : قانون ثبت ارقام گیاهی و کنترل گواهی بذر و نهال.. 74

بند سوم :  ساز و کارهای حمایت از منابع ژنتیک گیاهی و حقوق مالکیت فکری.. 77

نتیجه گیری.. 81

منابع و ماخذ.. 83

الف- فارسی.. 84

ب :انگلیسی.. 88

پیوست... 89

قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به معاهده بین المللی ذخایر ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی.. 90

پیوست (2). 116

فهرست گیاهان زراعی تحت پوشش نظام چند جانبه. 116

پیوست (3). 119

بخش 1 – داوری.. 119

چکیده:

بهره برداری انسان از منابع طبیعی جهان همیشه به­صورتی یک جانبه و بی رویه بوده و هرگونه بهره برداری از این منابع بدون رعایت جنبه­های حفاظتی آن وتنها براساس تأمین منافع کوتاه مدت او انجام می­شده است. گرچه انسان در آغاز بصورتی هماهنگ با طبیعت عمل می کرده است. و در حقیقت خود جزیی از سیستم­های طبیعی بوده است. ولی رشد فزاینده جمعیت جهان و در نتیجه بهره برداری بیش از اندازه کشورها از منابع طبیعی باعث عدم هماهنگی بیشتر با طبیعت شده است.

فرایند این اندیشه، دولت­ها و سازمان­های بین المللی را درجهت حفاظت و بهره برداری اصولی از منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی که درسی ویکمین کنفرانس سازمان کشاورزی و خوار و بار ملل متحد(FAO)[1] در سال 2001 میلادی، معاهده بین المللی ذخایر ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی مورد تصمیم کشورها شرکت کننده در این کنفرانس بین المللی بوده است.

و آنچه در این معاهده بین المللی مقرر گردید. ارائه روش­های مناسب جهت کاهش آسیب کشورها و سازمان ها و اشخاص بر این منابع و بهره برداری مطلوب از آن بوده است. این معاهده نمایانگر تلاش و دغدغه های جامعه جهان در خصوص حفاظت، اکتشافات، جمع­آوری، شناسایی، ارزیابی و ثبت منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی در نیل به اهداف اعلامیه رم در مورد امنیت جهانی غذایی و برنامه اقدام اجلاس جهانی غذا و برای دستیابی به توسعه پایدار کشاورزی می­باشد. بدون تردید این مسئله به یک عرصه و عزم جامع بین المللی نیاز دارد. به عبارت دیگر گرچه حفاظت از منابع زنتیکی گیاهی وظیفه کشورها است. و باید از سطوح ملی شروع شود ولی به هماهنگی­های بین المللی و منطقه ای نیاز دارد.

 این پایان نامه ضمن اشاره به اهداف، اصول و محور حمایت از منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی به بررسی تعهدات کشورها متعاهد و همچنین نظام چند جانبه دسترسی و تسهیم منافع و ارزیابی مطروحه در آن در پرتو تحولات نظام حقوقی بین المللی کشاورزی و محیط زیست توجه نموده است .